Uczestnictwo w postępowaniach sądowych, jest wydarzeniem stresującym, nawet jeśli dotyczy osoby dorosłej. Co zatem robić, jeśli przesłuchiwane musi być dziecko?
Wysłuchanie jest czynnością zlecaną przez wymiar sprawiedliwości (sądy, prokuratury, policję), która ma na celu poznanie zdania dziecka w sprawie, która go dotyczy, rozstrzygnięcie natomiast, zawsze powinno uwzględniać dobro dziecka oraz jego opinię.
Z tego rodzaju okolicznościami, mamy zazwyczaj do czynienia, podczas spraw dotyczących relacji z opiekunem prawnym dziecka, kontaktów z dzieckiem, władzy rodzicielskiej, orzeczenia lub rozwiązania przysposobienia, wydania dziecka od osoby nieuprawnionej, przeniesienia w ramach różnych form, pieczy zastępczej lub jej rozwiązania. Zdarzają się także sytuacje, kiedy małoletni zeznaje w sprawach karnych, dotyczących nadużyć seksualnych, przemocy psychicznej lub fizycznej lub dopuszczenia się czynów karalnych.
Uczestnicto w sprawie zarówno cywilnej, jak i karnej, wymaga zapewniania najmłodszym ochrony, bezpieczeństwa oraz udostępnienia pełnej wiedzy dotyczącej tego, co wydarzy się w Sądzie. Konieczność udziału w przesłuchaniu, może zatem budzić w dziecku wiele negatywnych przeżyć, do których należy zaliczyć:
- obawę przed nową, niejasną i trudną sytuacją przesłuchania, a także przed kontaktem z obcymi osobami i oceną z ich strony
- obawę przed własną bezradnością, niezdolnością do realizacji oczekiwań innych osób
- strach przed relacjonowaniem negatywnych, urazowych doświadczeń, utratą akceptacji
- strach przed sprawcą i jego zachowaniami odwetowymi lub ewentualnym z nim kontaktem, w czasie przesłuchania
- lęk przed karą, negatywną oceną ze strony osób bliskich z powodu poczucia odpowiedzialności lub współodpowiedzialności za przebieg zdarzeń oraz z powodu ich ujawnienia
- strach przed pogorszeniem sytuacji życiowej, utratą rodziny, miłości i bliskości
- lęk o przeżycia innych bliskich osób
Przygotowanie zarówno dziecka, jak i rodzica lub opiekuna, do tej niezwykle ciężkiej sytuacji, jest zatem koniecznością, gdyż pozwala na zniwelowanie negatywnych skutków związanych z udziałem w czynnościach procesowych.
Jako rodzic lub opiekun, zachęcaj dziecko, aby rozmawiało z Tobą o swoich zmartwieniach. Podczas rozmowy, poinformuj dziecko o przysługujących mu prawach oraz zapewnij je, że zadanie świadka polega na powiedzeniu prawdy - świadek, który mówi prawdę, nie robi nic złego i nie musi obawiać się reakcji osób go przesłuchujących. Przypomnij dziecku, że w każdej chwili, może poprosić sędziego lub psychologa o pomoc. Dziecko może także poprosić o przerwę, gdy poczuje się zmęczone lub chce skorzystać z toalety. Uświadom dziecku, że jeśli nie zrozumie pytania albo nie będzie znało odpowiedzi, powinno powiedzieć o tym sędziemu lub psychologowi. Nie będzie miało z tego powodu nieprzyjemności. Przekaż dziecku, że jeśli podczas przesłuchania, nie będzie czegoś pamiętało, to śmiało może o tym powiedzieć.
To zadanie wydaje Ci się trudne? Nie wiesz jak rozpocząć rozmowę z dzieckiem? Zachęcamy do kontaktu.
Gdzie uzyskać pomoc?
W Centrum Rozwoju i Wsparcia Psychologicznego „Sensum”, podjęliśmy się wymagającego zadania, jakim jest przygotowanie dzieci do udziału w przesłuchaniach.
Przekazywane informacje są adekwatne do poziomu rozwoju oraz wiedzy dziecka, dotyczą natomiast m. in. uświadomienia dziecku okoliczności i przebiegu przesłuchania. Wyjaśniamy kim jest świadek i jakie ma prawa, omówimy lęki i napięcia, związane z uczestniczeniem w sprawie. Zapoznamy także dziecko z technikami relaksacyjnymi, pomagającymi poradzić sobie ze stresem, podczas samej procedury przesłuchania.
Przyjdź, usiądź, porozmawiajmy...
