W kilku ostatnich artykułach, skupiliśmy się na trudnościach dotyczących zachowania zdrowia psychicznego u osób dorosłych. Dziś natomiast, przychodzimy do tematu nieśmiałości wśród dzieci, która to cecha, jest czasami przez osoby dorosłe, bagatelizowana lub ignorowana.
Nieśmiałość wśród dzieci pojawia się dość często, przy czym należy zauważyć, że nie jest ona wadą, ani niczym złym, natomiast z pewnością utrudnia dzieciom funkcjonowanie społeczne i może prowadzić do ich gorszego samopoczucia. Dobra informacja brzmi: nie jest to stała cecha i można nad nią pracować.
Wśród przyczyn nieśmiałości wyróżnia się kilka możliwych czynników:
- Przyczyny biologiczne
Niektóre dzieci mają wrodzoną cechę nieśmiałości, która wynika z ich temperamentu. Cechę tą można obserwować w zachowaniu dzieci – czują się one nieswojo w obcym otoczeniu czy wśród nieznanych osób. Warto zaznaczyć, że nawet gdy nieśmiałość wynika z predyspozycji genetycznych, można nad nią pracować i rozwijać umiejętności społeczne dzieci np. poprzez udział w treningach umiejętności społecznych (TUS).
- Przyczyny środowiskowe
Część dzieci wyraźnie wycofuje się, ale tylko w określonych sytuacjach. Może być tak, że na co dzień, dziecko jest ciekawe świata, aktywne, śmiałe, ale gdy zachodzą zmiany (np. przeprowadzka, zmiana szkoły, rozpoczęcie zajęć z inną grupą dzieci), w wyniku doświadczanego stresu dziecko wykazuje cechy nieśmiałości.
- Nadopiekuńczość rodziców
Nadmierne skoncentrowanie na dziecku i niedostosowanie ilości zachowań opiekuńczych do faktycznych potrzeb dziecka, może powodować nieśmiałość. Wynika to z faktu, że dziecku brakuje samodzielności, wiary w siebie oraz doświadczeń na których może je zbudować. Reakcją może być obronne wycofanie i unikanie nowych sytuacji – przejawy nieśmiałości.
- Brak bezpiecznej relacji z rodzicami
Gdy w relacji z najbliższymi opiekunami, dziecko nie dostaje odpowiedniej ilości ciepła, wsparcia, opieki, bezpieczeństwa i miłości, może to skutkować trudnościami w budowaniu relacji z innymi.
- Negatywne doświadczenia rówieśnicze
Każde dziecko ma indywidualny poziom wrażliwości. Doświadczenie żartów ze strony rówieśników, nawet jeżeli miały być tylko zabawą, mogą zwrotnie wywoływać wycofanie. Co gorsza, dzieci często są wobec siebie nieprzyjazne – mogą wyśmiewać lub obrażać się wzajemnie. Gdy te sytuacje nie spotykają się z reakcją dorosłych, dziecko będące ofiarą takiego traktowania, może stać się nieśmiałe, nawet jeżeli wcześniej było rezolutne i odważne.
Tym sposobem wspomnieliśmy o przyczynach nieśmiałości. Jak natomiast przejawia się nieśmiałość?
- w zachowaniu, np. dziecko chowa się za rodzicami, bawi się samo, unika kontaktu wzrokowego, nie odpowiada na pytania,
we wskaźnikach fizjologicznych, np. czerwienienie się, szybkie bicie serca, pocenie się, drżenie rąk - w reakcjach emocjonalnych, np. częste przeżywanie lęku, wstydu, smutku
- w sferze poznawczej, np. negatywne myślenie o sobie, brak pewności siebie.
Zapraszamy do zadawania nam pytań poprzez pod numerem 573 921 771 lub adresem [email protected]
